Doel 1-6 Een gezond(er) en veilig(er) leefmilieu
Wat hebben we bereikt?
Het milieubeleid richt zich op een gezonde en veilige leefomgeving. Dat betekent dat de provincie wil bereiken dat mensen minder blootgesteld worden aan:
- Verontreinigde lucht;
- Te hoge geluidbelasting;
- Risico’s door activiteiten met, of transport van, gevaarlijke stoffen.
Samen met andere overheden, bedrijven en inwoners werkt de provincie aan het realiseren van een veilige gezonde leefomgeving.
De luchtkwaliteit in Zuid-Holland wordt beter. We voldoen al een aantal jaren aan de wettelijke grenswaarden voor fijnstof. Voor stikstofdioxide is het doel in 2016 bereikt, op enkele gemeentelijke knelpunten na. In de 9e Voortgangsrapportage Luchtkwaliteit staat de ontwikkeling van de luchtkwaliteit in Zuid-Holland beschreven. Hierin staan eveneens de maatregelen die de provincie samen met andere partijen heeft genomen voor het verbeteren van de luchtkwaliteit.
Samen met het Rijk, andere provincies en grote gemeenten is gewerkt aan de voorbereiding van een vervolg op het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit: het Schone Lucht Akkoord. De voorbereidingen voor dit akkoord zijn in 2019 afgerond.
Bij de uitvoering van het Actieplan Geluid is, naast de bekende maatregelen als stil asfalt en geluidsschermen, ook gekeken naar de inzet van diffractoren en andere innovaties (waaronder bamboebos). Er is geëxperimenteerd met de klachtengerelateerde regeling die geldt voor situaties waarbij sprake is van overlast zonder dat de geluidsnorm wordt overschreden. Partijen die geluidklachten hebben kunnen samen met de provincie zoeken naar oplossingen, waarbij de provincie in principe meebetaalt in die mate dat zij voor zichzelf een verantwoordelijkheid ziet; de klagende partij is verantwoordelijk voor het overige benodigde budget. Voor 39 klachten is verkend wat mogelijke oplossingen zijn; in vijf gevallen heeft dit al geleid tot gedeeltelijke implementatie van die oplossing.
Het afgelopen jaar is veel energie gestoken in de stelselwijzigingen als gevolg van de Omgevingswet en tegelijk met de Omgevingswet de modernisering van het Omgevingsveiligheidsbeleid. Van belang is dat de provinciale doelen en belangen ten aanzien van externe veiligheid ook met de inwerkingtreding van de Omgevingswet hun doorwerking in de fysieke leefomgeving blijven vinden. Dit vindt plaats in nauwe samenwerking met de omgevingsdiensten, de veiligheidsregio’s en gemeenten die te maken hebben met hoge externe veiligheidsrisico’s.
Door te zorgen voor actuele vergunningen, een hoge toezichtsdichtheid en consequent handhavend optreden door de omgevingsdiensten, worden hinder, emissies en risico’s beperkt, doordat bedrijven voldoen aan actuele wet- en regelgeving.
Het provinciale beleid voor (potentiële) Zeer Zorgwekkende Stoffen ((p)ZZS) is vastgesteld en in december gepubliceerd in het Provinciaal Blad. De derde (p)ZZS-uitvraag is succesvol de deur uit gedaan en de vierde, waar onder andere de afvalsector in zal worden meegenomen, is in voorbereiding.
Na lobby van onze kant heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aangekondigd de meldplicht voor de afvalsector te verstevigen.
Effectindicatoren (= outcome indicatoren)
Voortgang | Trend | Nummer | Omschrijving | Nulmeting | Streefwaarde 2019 | Meetwaarde 2019 | |||
1.6.a | Aantal blootgestelden aan risicovolle activiteiten | 653.000 | <=nulmeting | 626.931 | |||||
1.6.b | Aantal blootgestelden aan risicovolle activiteiten dat is verantwoord (als percentage van het totaal aantal blootgestelden) | 27% | 63% | 90% | |||||
1.6.c | Aantal blootgestelden boven de grenswaarde stikstofdioxide (NO2) | 81.000 | 0 | 107 | |||||
1.6.d | Aantal geluidgehinderden langs de provinciale wegen boven de 55 dB | 9.800 | 7800 | 8.167 | |||||
Verantwoording effectindicatoren
1.6.a: Het totaal aantal blootgestelden voldoet aan de doelstelling om het aantal blootgestelden aan risicovolle activiteiten niet te laten toenemen boven de nulmeting.
1.6.b: "Verantwoord blootgestelden" slaat op het verantwoordingsproces dat in geval van externe veiligheidsrisico`s in een gebied doorlopen moet worden bij het opstellen en vaststellen van functies in bestemmingsplannen. Als dit proces doorlopen is, worden personen die gebruik maken van de betreffende functies als "verantwoord blootgesteld" benoemd. Het percentage verantwoord blootgestelden aan risicovolle activiteiten is ruim boven de doelstelling voor 2019.
1.6.c: De gegevens zijn gebaseerd op 2018, de gegevens 2019 zijn pas eind 2020 bekend. In 2018 is in Zuid-Holland het aantal blootgestelden aan concentraties boven de wettelijke grenswaarde stikstofdioxide verder gedaald tot 107 blootgestelden. In het begin van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit, in 2009, was dit aantal nog 81.000. Het streven is nul blootgestelden boven de grenswaarden. Het doel voor deze indicator wordt benaderd, maar is nog net niet bereikt. Deze indicator laat zien dat de luchtkwaliteit verbetert. Er is nog een klein aantal binnenstedelijke wegen met hardnekkige knelpunten.
1.6.d: De gegevens zijn – net als vorig jaar – gebaseerd op de laatste EU-geluidsbelastingkaarten. Deze worden pas opnieuw berekend in 2021, zodat de huidige meetwaarde gelijk is aan de meetwaarde in 2018.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Samen met andere partijen heeft de provincie diverse maatregelen uitgevoerd voor het verbeteren van de luchtkwaliteit. De maatregelen richtten zich onder andere op het schoner maken van de binnenvaart, door schonere bussen te kunnen laten rijden en uitwisseling van kennis met gemeenten om houtstook tegen te gaan.
De belangstelling van inwoners om binnen het project Citizen science luchtkwaliteit met eenvoudige meetsensoren te meten is onverminderd groot. Er zijn projecten in Rotterdam, Leidschendam-Voorburg, Waddinxveen, Bodegraven, Leiden, Delft, Gouda, Alblasserdam en Lansingerland waar de provincie bij betrokken is; daarnaast heeft de provincie een website in het leven geroepen waar de betrokkenen ervaringen kunnen uitwisselen en vragen kunnen stellen. In Alblasserdam is met behulp van de provincie een luchtkwaliteitsprogramma opgezet. Daarvan zijn de leerervaringen gebundeld en bij alle andere Zuid-Hollandse gemeenten onder de aandacht gebracht. Het meten met sensoren is een vrij experimentele techniek, die op termijn aanvullend kan zijn op officiële metingen. De DCMR Milieudienst Rijnmond meet sinds 1969 de luchtkwaliteit in de regio. In 2019 werd voor het 50e jaar gemeten.
De uitvoering van het Actieplan Geluid 2018-2023 is onderdeel van programma 2, met name het Programma Zuid-Hollandse Infrastructuur. Als voorbereiding op nieuwe geluidwetgeving onder de Omgevingswet (SWUNG 2) is het register, waarin het provinciaal wegenareaal (inclusief voor geluid relevante zaken als stil asfalt en geluidschermen) is opgenomen, deels gevuld, dit wordt in 2020 voortgezet.
Met het oog op de Omgevingswet worden voor de Rotterdamse Haven de gebruikte geluidsmodellen en de daarmee te maken geluidsberekeningen (voor vergunningverlening, handhaving en ruimtelijke plannen) geactualiseerd. Op basis hiervan kunnen de vergunningen voor geluid geactualiseerd worden.
Het oplossen van saneringssituaties en het voorkomen van nieuwe is en blijft onderdeel van het provinciale uitvoeringsprogramma externe veiligheid. Bij het oplossen van deze situaties wordt samengewerkt met gemeenten, de omgevingsdiensten (met name DCMR Milieudienst Rijnmond), het havenbedrijf Rotterdam, de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid en verschillende bedrijven. Dergelijke situaties zijn bijvoorbeeld historisch gegroeide knelpunten in verband met het vervoer van gevaarlijke stoffen (het zogenaamde basisnet) door binnenstedelijk gebied. De provincie voert met betreffende gemeenten een lobby richting het Rijk om maatregelen te treffen aan het basisnet, bijvoorbeeld door gebruik te maken van de sturingsmogelijkheden op het basisnet, zoals een betere benutting van de Betuweroute.
In 2019 is het toezicht bij bedrijven vallende onder de branches Raffinaderijen, Tank op- en Overslag en Chemie geïntensiveerd. Ook is er verscherpt toezicht uitgevoerd bij Shell en ExxonMobil.
In het dossier Chemours zijn in 2019 verdere stappen gezet om de emissies van GenX en andere PFAS stoffen naar water en lucht naar beneden bij te stellen.
In 2019 zijn binnen het programma Altijd Actuele Digitale Vergunningen (AADV) een vijftal projecten uitgevoerd. Zo is er een proof of concept opgeleverd van het digitaal systeem van de AADV. Ook is er vanuit het programma een samenwerking opgezet met de uitvoeringsdiensten van de provincies Noord-Holland en Noord-Brabant. Er is samenwerking met het programma dat verantwoordelijk is voor de invoering van het Digitaal Stelsel Omgevingswet.
Wat heeft dat gekost?
(bedragen x € 1.000) | Primaire begroting | Bijstellingen (VJN/NJN) | Bijgestelde begroting | Realisatie | Verschil begroot vs realisatie | Realisatie % |
---|---|---|---|---|---|---|
Lasten | 60.597 | 5.655 | 66.252 | 61.043 | 5.209 | 92% |
Baten | 3.700 | 0 | 3.700 | 2.318 | 1.382 | 63% |
Subtotaal baten en lasten | 56.897 | 5.655 | 62.552 | 58.725 | 3.827 | |
Toevoeging aan reserves | 10.264 | 0 | 10.264 | 10.264 | 0 | 100% |
Onttrekking aan reserves | 5.162 | 6.406 | 11.568 | 9.104 | 2.463 | 79% |
Subtotaal reserves | 5.102 | -6.406 | -1.304 | 1.160 | -2.463 | |
Resultaat | 61.999 | -750 | 61.248 | 59.885 | 1.364 | 98% |
Toelichting afwijking
Lasten
Financiële afwijking | Toelichting / onderbouwing op afwijking |
---|---|
Lasten | |
€ 0,3 (v) | Apparaatslasten, Zie paragraaf Bedrijfsvoering. |
€ 0,6 (v) | Voor ZZS toegekend budget is toegevoegd aan kaderstelling milieuaspecten, de realisatie hiervan heeft echter plaatsgevonden op uitvoering VTH. Dit heeft geleid tot een lagere realisatie op kaderstelling (€ 0,3 mln). |
€ 0,6 (v) | Omgevingsveiligheid waarbij Zuid-Holland de landelijke kassierfunctie vervult: Bij een aantal landelijke projecten is vertraging ontstaan doordat de inhoud complexer blijkt te zijn dan het ministerie vooraf had ingeschat. Dit betreft de projecten `Berekening aandachtsgebieden omgevingsveiligheid` en het project `Register externe veiligheid` |
€ 1,5 (v) | De subsidies Coolport en Waterbus/Aquabus over voorgaande jaren zijn recent afgerekend. Onderbesteding door de ontvangende partijen heeft geresulteerd in een terugbetaling. Dit heeft geleid tot een correctie op de bijdrage uit de reserve Luchtkwaliteit (€ 1,1 mln). |
€ 2,2 (v) | De omvang van de vraaggestuurde bouwadviezen WABO/BRIKS is lager uitgevallen dan verwacht (€ 0,5 mln). |
Baten
Financiële afwijking | Toelichting / onderbouwing op afwijking |
---|---|
Baten | |
€ 1,8 (n) | De vraaggestuurde WABO/BRIKS-inkomsten zijn lager uitgevallen dan begroot (€ 1,8 mln). |
€ 0,4 (v) | Dit bedrag is ontvangen aan dwangsommen als gevolg van de uitgevoerde handhavingsstrategie. |
Storting
Financiële afwijking | Toelichting / onderbouwing op afwijking |
---|---|
Toevoeging aan reserve | |
Er hebben zich geen afwijkingen voorgedaan. |
Onttrekking aan reserve
Financiële afwijking | Toelichting / onderbouwing op afwijking |
---|---|
Onttrekking aan reserve | |
€ 0,2 (n) | Reserve Meerjarenplan Bodemsanering. |
€ 1,3 (n) | Reserve Luchtkwaliteit. |
€ 0,8 (n) | Reserve Omgevingsveiligheid. |
€ 0,1 (n) | Reserve Frictiekosten RUD. |
€ 0,1 (n) | Reserve Milieuaspecten omgevingbeleid. |
Instrumentarium
Overzicht reserves
Omschrijving programmareserve en deelreserve | Primaire begroting | Bijstellingen (VJN/NJN) | Bijgestelde begroting | Realisatie | Verschil begroot vs realisatie |
---|---|---|---|---|---|
PR 1 Omgevingsveiligheid | 10.264 | 0 | 10.264 | 10.264 | 0 |
Totaal toevoeging aan reserve | 10.264 | 0 | 10.264 | 10.264 | 0 |
PR 3 MJP Bodem, ondergrond en grondwater | 0 | 163 | 163 | 0 | 163 |
PR 1 Luchtkwaliteit (NSL) | 378 | 0 | 378 | -886 | 1.263 |
PR 1 Milieuaspecten omgevingbeleid | 285 | -22 | 263 | 159 | 104 |
PR 1 Omgevingsveiligheid | 4.000 | 6.264 | 10.264 | 9.436 | 828 |
PR 1 Frictiekosten RUD | 500 | 0 | 500 | 395 | 105 |
Totaal onttrekking aan reserve | 5.162 | 6.406 | 11.568 | 9.104 | 2.463 |
Saldo reserves | 5.102 | -6.406 | -1.304 | 1.160 | -2.463 |
Bijdrage Verbonden partijen
De vijf omgevingsdiensten in Zuid-Holland ( (DCMR Milieudienst Rijnmond , Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid , Omgevingsdienst West-Holland , Omgevingsdienst Midden-Holland en Omgevingsdienst Haaglanden )
voeren namens Gedeputeerde Staten het beleid op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving uit binnen de wettelijke kaders en de kaders die de provincie opstelt. Actuele vergunningen, frequent toezicht en consequent handhavend optreden bij geconstateerde overtredingen dragen bij aan het verminderen van hinder, emissies en risico`s..
Naast vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH)-taken bij bedrijven voeren de vijf omgevingsdiensten ook taken uit op grond van onder meer de Wet Natuurbescherming, Wet bodembescherming, Waterwet, Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden, Wet luchtvaart, Wet geluidhinder en de Provinciale Milieuverordening.