De provincie wil de Zuid-Hollandse gebieden beschermen tegen (de gevolgen van) overstromingen en wateroverlast zoveel mogelijk beperken. De voorkeursstrategie van het Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden is in 2019 herijkt. In de nieuwe strategie is er extra aandacht gekomen voor thema’s die ook voor de provincie belangrijk zijn, zoals een overstromingsbewuste verstedelijkingsopgave, de relatie tussen overstromingsbewuste inrichting met de energietransitie. Er zijn ruimtelijke handelingsperspectieven voor dijken geactualiseerd op basis van uitgevoerde pilots dijken en ruimte. Daarbij is gekeken naar de gevolgen van de mogelijk versnelde zeespiegelstijging.
Binnen de provincie is het provinciale Ruimtelijk Perspectief Dijken afgerond. Dit geeft een beeld van de belevingswaarde en gebruikswaarde van de dijken. Begin 2020 is dit ter vaststelling aan PS aangeboden.
Het beleidskader buitendijkse waterveiligheid is doorvertaald naar het omgevingsbeleid.

In het North Sea Region Interreg project FRAMES (Flood Resilient Areas by Multilayer Safety approach) hebben wij met partners uit Denemarken, Engeland, Duitsland, België en Nederland in totaal 15 pilots uitgevoerd in gebieden die kwetsbaar zijn voor overstromingen. Daarmee hebben we meer kennis en ervaring gekregen om de gevolgen van overstromingen te verkleinen door toepassing van de meerlaagse veiligheidsbenadering (MLV). Deze MLV-benadering is toegepast in de pilots op waterrobuuste ruimtelijke inrichting en infrastructuur (resilient areas), weerbare overheden (resilient authorities) en een weerbare samenleving (resilient communities). Wij hebben ervaring opgedaan met onze rol van “Lead Beneficiary” om de specifieke verantwoordelijkheden in te vullen op het gebied van corporate communicatie, budgetbewaking en de halfjaarlijkse rapportageverplichting.
Voor de monitoring van het Uitvoeringsbesluit Regionale Waterkeringen West-Nederland is de bestuurlijke rapportage regionale waterkeringen 2018 opgesteld. Deze rapportage biedt inzicht in de verbeteropgave en voorbereiding 2e toetsronde 2024 regionale keringen van de waterschappen. Verder hebben we bij dijkversterkingsplannen meegedacht over borging en versterking van LNC-waarden (LNC = Landschap, Natuur en Cultuurhistorie) en de gecoördineerde procedure.
In het Waterbesluit is aan Gedeputeerde Staten van de provincies opgedragen zorg te dragen voor de productie, actualisatie en elektronische publicatie van overstromingsgevaar- en overstromingsrisicokaarten, overeenkomstig artikel 6 van de richtlijn overstromingsrisico’s. Op 5 november 2019 hebben wij de geactualiseerde overstromingsgevaar- en overstromingsrisicokaarten voor het grondgebied van de provincie Zuid-Holland vastgesteld en vrijgegeven voor publicatie. Vanaf 20 december 2019 zijn de kaarten zichtbaar op www.risicokaart.nl

Begin 2019 is de klimaatadaptatiestrategie ‘Weerkrachtig Zuid-Holland’ besproken in de Staten. De Staten hebben besloten deze strategie als startpunt te nemen om klimaatadaptatie in beleid te borgen (module klimaatadaptatie voor. aanpassing omgevingsbeleid), en, in samenwerking met (gebieds-)partners, ontwikkeling van concrete uitvoeringsplannen (ontwikkeling uitvoeringsagenda). De voorbereidingen voor beide trajecten zijn in 2019 gestart en worden in 2020 afgerond.

Een aantal in het oog springende (tussen-)resultaten in het afgelopen jaar betreft:

• Doorontwikkeling – samen met de Zuid-Hollandse waterschappen – van de klimaatatlas www.zuid-holland.klimaatatlas.net met kaartbeelden voor wateroverlast landelijk gebied, bodemdaling en overstromingsrisico’s. Op basis van deze atlas kunnen de gemeenten de kwetsbaarheden voor klimaatverandering in hun gebied in kaart brengen (stresstesten) en risicodialogen organiseren.
• Voor onze natuur- en groengebieden zijn de stresstesten afgerond. Hiermee hebben we input kunnen leveren voor de nationale adaptatiedialoog Natuur en het door de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) aan de Tweede Kamer toegezegde Actieplan Natuur.
• We hebben aandacht gevraagd voor kwetsbaarheden (wateroverlast, hittestress) op bedrijventerreinen.
• Samenwerking met woningcorporaties is gestart (samen met onder meer de Groene Huisvesters), wat heeft geleid tot een inspiratieboekje ‘Klimaatadaptie voor woningcorporaties’.
• In het kader van het ‘Convenant klimaatadaptief bouwen’ is, in samenwerking met 40 private en publieke partners in Zuid-Holland, een minimumprogramma van eisen, een leidraad voor toepassing daarvan en een website met inspirerende voorbeelden opgeleverd om klimaatadaptief bouwen ‘het nieuwe normaal’ te laten worden. Het convenant – vorig jaar op initiatief van provincie Zuid-Holland gestart – krijgt veel belangstelling (nieuwe toetreders) en nationale aandacht in het kader van het Deltaplan Ruimtelijke Adapatie (DPRA) en de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS). De partners hebben afgelopen najaar de wens uitgesproken de samenwerking met één jaar te verlengen voor implementatie en opschaling.
• Met een groot aantal partijen is de Regiodeal Bodemdaling Groene Hart gesloten. Hiermee wordt gezamenlijk gewerkt aan een intensieve aanpak van de bodemdaling in het Groene Hart.

Voor dit doel zijn er geen effectindicatoren.

De provincie heeft het trekkerschap vervuld van de herijking van de Voorkeursstrategie Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden. Wij hebben deelgenomen aan het gebiedsoverleg van dat deltaprogramma. De provincie heeft de pilots dijken en ruimte geleid om een goede balans te creëren tussen de waterveiligheidsopgave voor de dijk en ruimtelijke ontwikkelingen rondom de dijk.

Europese samenwerking implementatie meerlaagse veiligheid
De provincie is Lead Beneficiary voor het Europese Interreg project FRAMES (Flood Resilient Areas by Multi Layered Safety approach). In die rol zijn wij schakel tussen het North Sea Region programma en de 17 deelnemende partners als het gaat om monitoring van de projectdoelen, communicatie, monitoring/bewaking van de budgetten en indiening van de halfjaarlijkse projectrapportages bij het NSR-programma. Daarnaast dragen wij als projectpartner bij met een pilot in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, waarbij wordt onderzocht op welke manier het concept meerlaagse veiligheid kan worden geïmplementeerd.

Toetsen dijkversterkingsplannen
In 2019 heeft de provincie geen dijkversterkingsplannen ter goedkeuring aangeboden gekregen van de waterschappen. Wel zijn wij betrokken bij dijkversterkingen die in de verkenningsfase zitten: Salmsteke – Schoonhoven (SAS), Streefkerk – Ameide – Fort Everdingen (SAFE), en bij dijkversterkingen die in de planuitwerkingsfase zitten: Gorinchem – Waardenburg (GOWA), Krachtige IJsseldijken Krimpenerwaard (KIJK).
Wij hebben meegedacht over te behouden en te ontwikkelen LNC (Landschap, Natuur en Cultuurhistorie)-waarden, koppelkansen en te volgen procedures. Omdat het deels provincie-grensoverschrijdende dijktrajecten betreft, heeft er de nodige afstemming plaatsgevonden met aangrenzende provincies.
Meedenken bij dijkversterkingsplannen heeft onder meer geleid tot een bijdrage door de provincie voor verbetering van natuur in de Woelse Waard en een subsidieaanvraag aan de provincie om de Nieuwe Hollandse Waterlinie bij Dalem en Gorinchem zichtbaar te maken (beide dijkversterking GOWA). De klimaatdijk Streefkerk is dit jaar afgerond.

Actualiseren overstromingsrisicokaarten
In overleg met de waterschappen en Rijkswaterstaat zijn de benodigde overstromingsgegevens verzameld en zijn de kaarten afgestemd. Namens het IPO hebben wij deelgenomen aan het landelijke Productieteam Kaarten, waarin wij onder meer hebben bijgedragen aan formulering van de uitgangspunten voor en opzet van de kaarten.

Kaderstelling en ruimtelijke bescherming regionale keringen
In 2019 was er geen noodzaak tot normering van regionale keringen. Er is wel gestart met vervolgonderzoek bij het waterschap Hollandse Delta naar een mogelijke aanwijzing van enkele zogenaamde voorlandkeringen (een voorliggende kering die buitenwater keert) als regionale kering. Voor de voorlandkeringen in het beheergebied van het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard is inmiddels gebleken dat een aanwijzing nu nog niet nodig is. Verder zijn er adviezen gegeven over ruimtelijke borging van regionale keringen. De voortgangsrapportages regionale keringen zijn beoordeeld en hierover zijn gesprekken gevoerd met de waterschappen, vervolgens zijn de rapportages aangeboden aan PS.

Watersysteemmaatregelen
Met Waterschap Rivierenland is overleg gevoerd over borging en zo mogelijk ontwikkeling van LNC-waarden bij te treffen watersysteemmaatregelen in de Alblasserwaard. Met het waterschap is gesproken over coördinatie en goedkeuring door de provincie van de plannen voor een deel van deze maatregelen, waaronder de aanleg van een kanaal met keringen.

Regenradar Rijnmond
In 2019 is een nieuwe regenradar geplaatst die geschikt is om de neerslagontwikkeling komende jaren te gaan volgen.

Klimaatadaptatie

Klimaatadaptatie heeft uit het budget voor strategische verkenningen € 0,48 mln ter beschikking gekregen. Dit is gebruikt om het thematische onderzoeksprogramma klimaatadaptatie (‘Weerkrachtig Zuid-Holland’), de doorontwikkeling van het ‘Convenant klimaatadaptief bouwen’ en bodemdaling te versnellen.

Overzicht reserves

Bijdrage Verbonden partijen

Niet van toepassing.